Datum zveřejnění:
1.3.2016
DOI: https://doi.org/10.21104/CL.2016.1.04
Český lid poskytuje otevřený přístup k veškerému svému obsahu v rámci licenceCreative Commons Attribution NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International.
Abstrakt:
This paper addresses the issue of multiculturalism in Poland, with the reference point being Islamophobia and the attitude towards ‘the Other’, especially immigrants in Europe. It is argued that today’s attitudes towards the Other result from the most recent history, marked by the interwar, wartime and postWWII nationalisms, seven decades of a relative ethnic and cultural homogeneity of society, recent migration trends in Europe, the current ‘refugee crisis’ and worldwide spreading of a fear of terrorism, overwhelmingly bolstered by the media. These phenomena are scrutinized by referring to the example of Muslims living in Poland. An appeal for anthropological action in the social and political domain informed by expert knowledge is advocated.
Klíčová slova
islamophobia, migration, tolerance, multiculturalism, anthropological engagement
Text článku
Reference
Adamowicz, Anna & Kochaniewicz, Agata (2012). Pracownicy branży gastronomicznej. In: Michał Buchowski & Jacek Schmidt (eds.). Migracje a heterogeniczność kulturowa. Na podstawie badań w Poznaniu, pp. 116-127. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacja.
Baer, Monika (2014) Między nauką a aktywizmem. O polityczności, płci i antropologii. Wrocław: Wydział Nauk Hisotrycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego.
Banasiewicz-Ossowska, Ewa (2007). Między dwoma światami. Żydzi w polskiej kulturze ludowej, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Baumann, Gerd (2004) Grammars of Identity/Alterity. In: Gerd Baumann & Andre Gingrich (eds.), Grammars of Identity and Alterity: A Structural Approach, pp. 18-50. Oxford: Berghahn
Borodziej, Włodziemierz (2001). Poles and Jews in the 20th Century: The Persistence of Stereotypes after the Holocaust. In: Michał Buchowski, Edouard Conte & Carole Nagengast (eds.), Poland Beyond „Communism”: Transitin in Critical Perspective, p. 61-70. Fribourg: University Press.
Brocki, Marcin (2013) Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Problemy, dylematy, kontrowersje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Buchowski, Michał (2014) Skala migracji a uprawianie antropologii: przykład imigrantów w Poznaniu. In: Darusz Niedźwiedzki (ed.), Kultura, tożsamość i integracja europejska, pp. 241-254. Kraków: Nomos.
Buchowski, Michal & Katarzyna Chlewińska (2012). Poland. In: Ricard Zapata-Barrera and Anna Tirnadyfallidou (eds.), Addressing the issue of Tolerance in Europe: A Comparative Overiview of 16 countries, p. 345-370. Barcelona: CIDOB.
Centrum Badania Opinii Społecznej (2007). Sympatia i niechęć do innych narodów. Komunikat z badań (M. Strzeszewski), Warszawa: CBOS.
Centrum Badania Opinii Społecznej (2010). Stosunek Polaków do innych narodów (K. Wądołowska). Warszawa: CBOS.
Cała, Alina (2005). Wizerunek Żyda w polskiej kulturze ludowej, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Chazibijewicz, Selim (2010) Tatarzy. In: Stefan Dudra, & Bernadetta Nitschke (eds.), Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, pp. 288-304. Kraków: Nomos.
Geertz, Clifford (1986) The Uses of Diversity. Michigan Quarterly Review 25: 105-123.
Giljewicz-Korab, Katarzyna (2011) Obraz muzułmanów we Francji w tamtejszych tygodnikach opinii, Warszawa: Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Górak-Sosnowska, Katarzyna (2006) Co wiemy o islamie? Polacy wobec islamu i muzułmanów, Teofil. Pismo Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Dominikanów 2(24): 149-164.
Jędrusik, Milada (2010) Wrogowie meczetu w stolicy, Gazeta Wyborcza, 25 March wyborcza.pl/1,76842,7698816,Wrogowie_meczetu_w_stolicy.html (viewed 19 Jan. 2016).
Kolbuszewska, Daina (2006) Czy poznańską synagogę można wyburzyć?, Gazeta Wyborcza, 12 January wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,3110371.html (viewed 19.01.2016).
Korotko, Dariusz (2009) Radość w Iraku, minaret w Poznaniu, Gazeta Wyborcza 30 June wyborcza.pl/1,76842,6772584,Radosc_w_Iraku__minaret_w_Poznaniu.html (viewed 19.01.2016).
Kubicki, Paweł (2006) Kim są polscy muzułmanie? Teofil. Pismo Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Dominikanów 2(24): 137-148.
Ludność… (2013). Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Machajski, Piotr (2010) Nie chcą meczetu w Warszawie, Gazeta Wyborcza 24 March
wyborcza.pl/1,76842,7694477,Nie_chca_meczetu_w_Warszawie.html (viewed 19. Jan. 2016).
Marek, Agata (2008) Dlaczego boimy się islamu? In: Agnieszka Kosowicz & Agata Marek, Muzułmanie i uchodźcy w polskim społeczeństwie, pp. 37-41. Warszawa: Stowarzyszenie “Vox Huamna”.
Nyczka, Tomasz (2015) W Poznaniu odbędzie się pierwsza w Polsce muzułamńska demonstracja przeciw terrorystom. Gazeta Wyborcza – Poznań, 18 Nov.
poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36037,19210456,w-poznaniu-odbedzie-sie-pierwsza-w-polsce-muzulmanska-demonstracja.html (viewed: 20 Dec. 2015).
Pasieka, Agnieszka (2015) Hierarchy and Pluralism: Living Religious Difference in Catholic Poland. Basingstoke: Palgrave
Pędziwiatr, Konrad (2007) Od islamu imigrantów do islamu obywateli: muzułmanie w krajach Europy Zachodniej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Robotycki, Czesław (2010) O wieloetniczności współczesnej Polski (antropologiczne zastrzeżenia etnografa) [in:] Robert Kusek & Joanna Sanetra-Szeliga (eds.), W stronę nowej wielokulturowości / Towards New Mulitculturalism. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
Stefaniuk, Tomasz I. (2010) Islam i muzułmanie w Polsce / Islam and Muslims in Poland. In: Robert Kusek & Joanna Sanetra-Szeliga (eds.), W stronę nowej wielokulturowości / Towards New Mulitculturalism. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
Stolcke, Verena (1995) Talking Culture: : New Boundaries, New Rhetorics of Exclusion in Europe. Current Anthropology 36(1): 1-24.
Stryjewski, Radosław (2011) Integracja społeczna i gospodarcza imigrantów wyznania muzułmańskiego w Polsce. Raport z badań, Warszawa: Fundacja „Ocalenie”.
Tazbir, Janusz (1967) Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII wieku, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
---- (1973) Dzieje polskiej tolerancji, Warszawa: Wydawnictwo Interpress.
---- (1980) Tradycje tolerancji religijnej w Polsce, Warszawa: Książka i Wiedza.
TNS OBOP (2001). Z czym kojarzy się Polakom słowo ‘islam’, Warszawa: TNS OBOP.
Tokarska-Bakir, Joanna (2008) Legendy o krwi. Antropologia przesądu. Warszawa: W.A.B.
Vertovec, Steven (2007) Super-diversity and its Implications, Ethnic and Racial Studies 30(6): 1024-1054.
Wachowska-Kucharska, A. (2011) Historia minaretu, który nie powstał, Res Publica Nowa, listopad/November publica.pl/teksty/historia-minaretu-ktory-nie-powstal-5312.html (viewed 02.02.2016).
Warmińska, Katarzyna (1997) Tatarzy polscy. Tożsamość etniczna i religijna. Kraków: Universitas.
----- (1997a) ‘Polskość’ a ‘tatarskość’. In: Marian Kempny, Alicja Kapciak & Sławomir Łodziński (eds.), U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Włoch, Renata (2009) Islam in Poland: Between Ethnicity and Universal Umma, International Journal of Sociology 39(3): 58-67.
Wybieralski, Marcin (2009) Awantura o minaret w Poznaniu, Gazeta Wyborcza 1 July. wyborcza.pl/1,76842,6772198,Awantura_o_minaret_w_Poznaniu.html (19 Jan. 2016).
Zdort, Dominik (2015) Dokąd deportować Tatarów, Rzeczpospolita, 06 February (www.rp.pl/artykul/1177173.htm) (viewed 20.01.2016)
Zuchowicz, Katarzyna (2015) Polska przyjęła już ponad 80 tysięcy Czeczenów i wciąż przyjmuje następnych. Czy komuś to przeszkadza? Na:temat
(natemat.pl/155107,polska-przyjela-juz-blisko-90-tysiecy-uchodzcow-z-czeczenii-dzis-zostala-ich-tylko-garstka-bo-nie-chcieli-u-nas-zostac), viewed 5 Feb. 2016.
Żytnicki, Piotr (2015) Narodowcy obrażają bezkarnie muzułmanów. Policja: konsultowaliśmy się z prokuraturą, nie dopatrzyła się przestępstwa. Gazeta Wyborcza – Poznań, 4 October. poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36037,18965961,narodowcy-obrazali-bezkarnie-muzulmanow-policja-konsultowalismy.html (viewed: 25 Jan. 2016)